gan
angharad tomos
Ydych chi wedi bod yn hel mwyar duon eto? Maent wedi ymddangos yn gynnar eleni, ac roedd modd eu hel ym mis Awst. Wn i ddim pa mor gyffredin yw’r arferiad bellach, tydi mwyar ac aeron eraill i’w cael rownd y flwyddyn wedi eu rhewi mewn archfarchnad? Ond i mi, mae yna swyn tymhorol i’r ddefod. Fel plant, byddem yn hel pwysi ohonynt, a Mam yn gwneud tarten a phwdin efo nhw.
I’r rhai dibrofiad, dim ond bocs neu bowlen ydych ei angen ac i ffwrdd a chi. Yr unig reol ydi peidio eu hel wedi iddi fwrw. Pan ddowch adre, ewch drwyddynt i dynnu unrhyw gynrhon ohonynt, a rhowch hwy ar y tan efo mymrun o ddwr ar waelod y sosban. Hoffaf ychwanegu sultanas ac afalau i’m rhai i, ond fydda i byth yn rhoi siwgr arnynt. Wedi 5 munud, maent yn barod.
Efo pump o blant oedd efo dant melys, byddai Mam yn ei gwaith yn ceisio cael pwdin gwahanol i ni drwy’r wythnos. Un cyfleus oedd ‘Pwdin Anti Besi’, a’r cwbwl oedd hwn oedd mwyar neu ffrwyth yn y gwaelod a sos gwyn ar y top. I wneud sos gwyn, toddwch 50g o fenyn, ychwanegwch 50 g o flawd wedi ei hidlo, cymysgwch y ddau am 2 funud, ac ychwanegu yn raddol beint o lefrith a gynheswyd eisioes. Yna ychwanegwch 2 owns o siwgr ar y diwedd wedi iddo dwchu. Hynod o syml, ac eto, mae’r cyfuniad o ffrwyth siarp a sos gwyn esmwyth yn gyfuniad hudolus. Diolch i Anti Besi, pwy bynnag oedd hi.
Os ydych yn hel mwy o fwyar nag ydych chi eu hangen, gallwch wastad eu gwerthu. Dyna wnaeth Cledwyn Jones, Triawd y Coleg, pan yn blentyn yn 1931. A be wnaeth efo’r elw? Prynu ei gopi cyntaf o Lyfr Mawr y Plant am dri swllt a chwech o siop Cloth Hall, Talysarn. Rhaid ei fod wedi hel dipyn go lew o fwyar duon!